Μαρία Αντύπα: Μία Ελληνίδα Πρεσβειρα του Πολιτισμού στο Λονδίνο
H Μαρία Αντύπα, μια θρυλική προσωπικότητα της ελληνικής κοινότητας στο Λονδίνο, όπου 50 χρόνια διευθύνει την ξακουστή γκαλερί ANDIPA Gallery στη καρδιά της Βρετανικής πρωτεύουσας, στο South Kensington, σημείο αναφοράς της σύγχρονης εικαστικής πολυπολιτισμικής τέχνης, μας μιλά για τα παιδικά της χρόνια στα Ιεροσόλυμα, την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, την ετήσια προσφορά της σε παιδικά ιδρύματα της Πατρίδας, ειδικά στη σημερινή δύσκολη εποχή της ανεργίας και της ανέχειας, αλλά και για την περίφημη γκαλερί της στο Λονδίνο, όπου έχουν παρουσιαστεί έργα των Πικάσο, Ματίς, Μιρό, Μουρ, Σαγκάλ, Μπάνκσυ, Ουάρχωλλ, Μαρτίν, Χόκνευ αλλά και άλλων σημαντικών σύγχρονων Ευρωπαίων καλλιτεχνών. Εκεί καταθέτει την ψυχή και τις γνώσεις της, διοργανώνοντας πάνω από μισό αιώνα εκθέσεις των σημαντικότερων Ευρωπαίων εικαστικών.
Στα εγκαίνια κάθε έκθεσης στο χώρο της Μαρίας Αντύπα πάντα παρευρίσκονται εξέχουσες προσωπικότητες της Βρετανικής και της Ελληνικής πολιτικής, των τεχνών και των γραμμάτων. Στο διώροφο κτίριο υπάρχει μόνιμη συλλογή με πίνακες όλων των μεγάλων ζωγράφων – Πικάσο, Ματίς, Μιρό, Σαγκάλ κ.α. σε έναν διάλογο με τους καλλιτέχνες της νέας γενιάς, εδώ και χρόνια κάθε μήνα φιλοξενείται ένας καλλιτέχνης της παλιάς και της νέας γενιάς, ενώ στο θεατράκι της γκαλερί γίνονται εκδηλώσεις νέων Ελλήνων δημιουργών της Βρετανίας.
Τα παιδικά χρόνια στα Ιεροσόλυμα και ο ερχομός στο Λονδίνο
Γεννήθηκα στα Ιεροσόλυμα, οι γονείς μου είναι Έλληνες με καταγωγή από το Ληξούρι της Κεφαλλονιάς ο πατέρας και από την Κωνσταντινούπολη, η μητέρα μου. Γνωρίστηκαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όταν οι Τούρκοι έδιωξαν τους Έλληνες από την Πόλη, χάνοντας όλη την περιουσία τους και το εργοστάσιο χαλιών που διατηρούσαν εκεί, ενώ ο πατέρας μου έγινε αξιωματικός του Βρετανικού στρατού εκείνης της εποχής. Οι πρόγονοι μας από την Κεφαλλονιά ήταν γνωστοί συλλέκτες και έμπoροι έργων τέχνης στη Βενετία.
Τα παιδικά μου χρόνια τα πέρασα μέσα στη βυζαντινή εκκλησιαστική τέχνη στα Ελληνορθόδοξα μοναστήρια της περιοχής και στο ελληνικό σχολείο, αλησμόνητες εμπειρίες ζωής που έχουν σημαδέψει τη μετέπειτα ζωή μου. Ο αδελφός μου έφυγε για Καναδά, ενώ εγώ ήρθα στο Λονδίνο για το γύρισμα μιας ταινίας, έγινα πρώτα ηθοποιός και μετά αφιερώθηκα στην εικαστική τέχνη. Έχω παίξει στο παρελθόν σε αρκετές ταινίες με τον Τζέιμς Μπόντ και άλλους σημαντικούς ηθοποιούς, με κυριότερη την ταινία From Russia with love, η οποία γυρίστηκε το 1963 και η πρεμιέρα έγινε στο Λονδίνο, αλλά με κέρδισαν τελικά τα εικαστικά. Έτσι έμεινα για πάντα εδώ, όμως, η ψυχή και η καρδιά μου είναι στην Ελλάδα.
Η οικογένεια μας είναι διάσπαρτη σε όλο τον κόσμο – στην Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία, όπου μένουν ξαδέλφια μου, ιατροί και δικηγόροι στο Περθ και το Σίδνεϊ Μεγάλη μου αγάπη και αδυναμία είναι η Βυζαντινή τέχνη, τις βυζαντινές εικόνες τις πρωτοπαρουσίασα εδώ στο Λονδίνο, Από τη βυζαντινή τέχνη έχουν εμπνευστεί ο Σαγκάλ και πολλοί άλλοι γνωστοί ζωγράφοι. Έχω διοργανώσει στο παρελθόν αρκετές εκθέσεις για την ανάδειξη της βυζαντινής τέχνης του τότε και του σήμερα.
Εμείς οι Έλληνες του εξωτερικού είμαστε δυο φορές Έλληνες
Στην Ελλάδα έχω ζήσει μόνο 3 χρόνια, μια ζωή στα ξένα ταξίδευα, αλλά κουβαλάω την Ελλαδίτσα μέσα στην ψυχή μου. Εμείς οι Έλληνες του εξωτερικού είμαστε δυο φορές Έλληνες, πονάμε και αγαπάμε τον τόπο μας, είναι το σημείο αναφοράς μας, κάνουμε και θα κάνουμε τα πάντα για να ξεπεράσει η Πατρίδα μας, η Ελλάδα μας την οικονομική και την ανθρωπιστική κρίση. Που θα πάει, θα το ξεπεράσουμε και αυτό το πρόβλημα. Τόσα και τόσα άλλα χειρότερα έχει περάσει ο λαός μας, αλλά πάντα ξεπερνά τις δυσκολίες και δεν παραδίδει εύκολα τα όπλα. Ευχή μου είναι να είμαστε όλοι οι Έλληνες ενωμένοι, ενότητα χρειάζεται ο τόπος μας, όλων των ελληνικών δυνάμεων, εντός και εκτός συνόρων! Είμαστε όλοι αδέλφια, σε όποιο σημείο της Γης και να βρισκόμαστε, νοιαζόμαστε για τη πατρίδα μας.
Αν εμείς οι Έλληνες είμαστε ενωμένοι θα είχαμε κάνει θαύματα μαζί
Η κρίση στην Ελλάδα με έχει επηρεάσει βαθύτατα, αλλά αυτό που βλέπω είναι ότι οι Έλληνες δεν είναι ενωμένοι, δεν υπάρχει ενιαία πολιτική. Στην παρούσα στιγμή, υπάρχει μια εκλεγμένη Κυβέρνηση, η οποία χρειάζεται την στήριξη μας. Αν εμείς οι Έλληνες είμαστε ενωμένοι θα είχαμε κάνει θαύματα μαζί, θα είμαστε η καλύτερη χώρα του κόσμου. Αυτό μου λένε και οι φίλοι μας οι Βρετανοί καλλιτέχνες που μας πονάνε και εύχονται σύντομα θα ορθοποδήσουμε. Από την Ελλάδα γεννήθηκε η Ευρώπη, είμαστε μια οικογένεια με τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης, η συμβολή μας είναι τεράστια στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό, αρχαίο και σύγχρονο και αυτό δεν πρέπει να το λησμονούν. Είμαστε η κοιτίδα της Ευρώπης. Το λέω συνειδητά, έχοντας πάνω από 7 δεκαετίες στη πλάτη μου. Ενότητα και αλληλεγγύη χρειάζεται η Ελλαδίτσα μας! Είμαστε και Έλληνες και Ευρωπαίοι! Επίσης, κάθε Κυριακή παραχωρώ αφιλοκερδώς σε Έλληνες καλλιτέχνες της Βρετανίας το χώρο του κάτω ορόφου της γκαλερί στο Λονδίνο, το λεγόμενο θεατράκι, όπου παρουσιάζουν βιβλία, δίνουν διαλέξεις, παραστάσεις και συναυλίες. Είναι πολύ όμορφο να βοηθάς τη νέα γενιά Ελλήνων της Βρετανίας, βλέπεις τη σύγχρονη ελληνική δημιουργία των καλλιτεχνών μας που βρήκαν μια δεύτερη Πατρίδα στο Λονδίνο και προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα από την τέχνη τους.
Το βιβλίο μου για τους Έλληνες της Παλαιστίνης
Γράφω ένα βιβλίο στα αγγλικά για τη ζωή της οικογένειας μου και των Ελλήνων της Παλαιστίνης, με φόντο τους διωγμούς εκείνης της εποχής και τις συνθήκες διαβίωσης του Ελληνισμού εκεί, με πολλά ιστορικά στοιχεία για τους Έλληνες της Διασποράς της εποχής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στο Λονδίνο στα αγγλικά και στη συνέχεια η επιθυμία μου είναι να βρεθεί ένας καλός εκδοτικός οίκος στην Ελλάδα, να εκδώσει το βιβλίο και στα Ελληνικά.
Τέλος, πάντα στις γιορτές στέλνω βοήθεια σε ορφανοτροφεία και ιδρύματα στην Ελλάδα, μαζεύοντας χρήματα από εκδηλώσεις της Ionian Society of London, της οποίας είμαι Πρόεδρος. Με χαρά στέλνουμε κάθε Χριστούγεννα στη Πατρίδα μας τα δώρα μας από το στέρημα της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου στο Χαμόγελο του Παιδιού, στη Κιβωτό, στα χωριά SOS, σε ορφανοτροφεία στα Επτάνησα κ.α., ενώ φέτος η προσφορά πήγε στην Πειραϊκή Εκκλησία για το πρόγραμμα σίτισης. Ακόμη, προσφέρουμε βοήθεια για τη συντήρηση βυζαντινών εικόνων σε μοναστήρια της Κεφαλλονιάς, της Ιθάκης, της Λευκάδας κ.α.
