Φώτης Παπαθανασίου: Η τελευταία ευκαιρία για την Ευρώπη

Η Πανδημία μεταβάλλει και το διεθνές γεωπολιτικό τοπίο, αφού η κρίση είναι τόσο μεγάλη που δοκιμάζει τα κρατικά και διακρατικά συστήματα παγκοσμίως.

Από την μία η Κίνα προσπαθεί να επωφεληθεί στην παγκόσμια σκακιέρα. Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «Foreign Affairs», οι Kurt M. Campbell, πρόεδρος του Asia Group και Rush Doshi, διευθυντής κινεζικών υποθηκών στο Ίδρυμα Brookings: « Καθώς η Ουάσιγκτον παραπαίει, το Πεκίνο κινείται γρήγορα και επιδέξια για να επωφεληθεί από το άνοιγμα που δημιουργήθηκε από τα αμερικανικά λάθη, γεμίζοντας το κενό για να τοποθετήσει τον εαυτό του ως παγκόσμιο ηγέτη στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Προσπαθεί να διαλαλήσει το δικό του σύστημα, να παράσχει υλική βοήθεια σε άλλες χώρες και ακόμη και να οργανώσει άλλες κυβερνήσεις ».

Δεν μπορεί όμως να διαγράψει το γεγονός ότι η υπόθεση αυτή που κοστίζει ήδη χιλιάδες νεκρούς σε όλο τον κόσμο, είναι ακόμη μία συνέπεια του ολοκληρωτικού συστήματος, ίδια με το Τσερνόμπιλ. Επί δίμηνο έκρυβε την επιδημία, ενώ φυλάκισε και στην ουσία δολοφόνησε τον Δρ. Λι Γουενλιάνγκ, τον νεαρό γιατρό που είχε την συνείδηση να την αποκαλύψει. Έστειλε έτσι για διακοπές 175.000 τουρίστες από την Γουχάν σε όλο τον κόσμο.

Αποδείχτηκε για μια ακόμη φορά, αν ήτανε ανάγκη, ότι η ολοκληρωτική μηχανή δεν λογάριασε ποτέ τον άνθρωπο. Το μόνο που λογαριάζει είναι η διαχείριση της εικόνας, « άμα κάτσει καμιά στραβή ». Ας σκεφθούν λίγο περισσότερο οι άμυαλοι που θαυμάζουν την αποτελεσματικότητα μιας δικτατορίας να κλείσει τον κόσμο στα σπίτια του πιάνοντας τον με την απόχη. 

Η οικονομική επιτυχία του Κινεζικού καπιταλισμού άνοιξε την όρεξη Δυτικών μεγαλο-οικονομικών παραγόντων που είδαν ή νόμισαν ότι είδαν ότι ο καπιταλισμός μπορεί να δουλέψει με ολοκληρωτικό καθεστώς. Δελεάζονται χρόνια τώρα να ξεμπερδέψουν με την Δημοκρατία και τις διαδικασίες της.

Τώρα υμνούν την υποτιθέμενη αποτελεσματικότητα των Κινέζων στην αντιμετώπιση της επιδημίας.

Όπως δίδαξαν οι Στωικοί, όλα είναι θέμα κλίμακας αξιών. Το τι σειρά βάζει κάθε κοινωνία σε αυτήν την κλίμακα είναι αυτό που καθορίζει την πορεία της. Αν βάλει το χρήμα και την εξουσία θα έχουμε Νιμπελούνγκεν τυράννους κυρίαρχους. Αν βάλει τον άνθρωπο, θα έχουμε Δημοκρατική αξιοκρατία.

Η Ευρώπη πέτυχε για κάμποσες δεκαετίες να βρει το σημείο ισορροπίας. Ήταν η εποχή που Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες δημιούργησαν το Κράτος Πρόνοιας και το Κράτος Δικαίου. Με σεβασμό στην ατομική ελευθερία, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, έφεραν ελεύθερη αγορά και ταυτόχρονα κοινωνική πρόνοια.

Τα τελευταία χρόνια οι απαράτσικ των Βρυξελλών, σε αντίθεση με την εποχή Ντελόρ, έδειξαν, με την ευκαιρία της κρίσης ένα απάνθρωπο πρόσωπο, επικαλούμενοι την « ανταγωνιστικότητα ». Δηλαδή την ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων έναντι του 1 δις Κινέζων που δουλεύουν ως δούλοι για τους υπόλοιπους και για το κρατικό μεγαλείο.

Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν μια μοναδική ευκαιρία. Η πρώτη ομιλία του Προέδρου Μακρόν δείχνει το δρόμο:

«Αγαπητοί μου συμπατριώτες, θα πρέπει αύριο να αντλήσουμε τα διδάγματα της στιγμής που περνάμε, να αμφισβητήσουμε το αναπτυξιακό μοντέλο στο οποίο ο κόσμος μας έχει προσδεθεί εδώ και δεκαετίες και το οποίο αποκαλύπτει τα ελαττώματά του στο φως της ημέρας, να διερωτηθούμε για τις αδυναμίες των δημοκρατιών μας. Αυτό που αυτή η πανδημία αποκαλύπτει ήδη είναι ότι η δωρεάν υγειονομική περίθαλψη χωρίς όρους εισοδήματος, σταδιοδρομίας ή επαγγέλματος, το κράτος πρόνοιας, δεν είναι κόστος ή επιβάρυνση, αλλά πολύτιμα αγαθά, απαραίτητα πλεονεκτήματα, όταν η μοίρα χτυπά. Αυτό που αποκαλύπτει αυτή η πανδημία είναι ότι υπάρχουν αγαθά και υπηρεσίες που πρέπει να τοποθετηθούν εκτός των νόμων της αγοράς. Το να αναθέσουμε τη διατροφή μας, την προστασία μας, την ικανότητά μας να φροντίζουμε το περιβάλλον διαβίωσης μας σε άλλους είναι αφροσύνη. Πρέπει να ξανακερδίσουμε τον έλεγχο, να οικοδομήσουμε ακόμη περισσότερο από ό, τι το κάνουμε ήδη, μια Γαλλία, μια κυρίαρχη Ευρώπη, μια Γαλλία και μια Ευρώπη που κρατούν σταθερά τα πεπρωμένα τους στα χέρια τους. Οι προσεχείς εβδομάδες και μήνες θα απαιτήσουν ρηξικέλευθες αποφάσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Θα αναλάβω την ευθύνη τους».

Η Πανδημία δεν επιτρέπεται να μετατραπεί σε νέα οικονομική κρίση. Αν θέλουμε να διασωθεί το ευρώ και η Ένωση, επείγει η νομισματική χαλάρωση, η κοπή νομίσματος, χωρίς μνημόνια, χωρίς όρους, η κατάργηση όλων των χρεών δημόσιων και ιδιωτικών εντός της Ένωσης, η ολική επανεκκίνηση της Ευρωπαϊκής οικονομίας (total reset) και η επανατοποθέτηση του ανθρώπου στο κέντρο της πολιτικής και της κοινωνίας, με πλήρη διάσωση της Δημοκρατίας.

Πρέπει να αναβιώσουμε την ανθρωπιστική μας Παιδεία και να αναδείξουμε τον ρόλο της στην δημιουργία της ευτυχέστερης και πιο αξιοζήλευτης κοινωνίας, της Ευρωπαϊκής μεταπολεμικής κοινωνίας που πλήρωσε με το αίμα του Πολέμου την γνώση που την δημιούργησε.