Καρκίνος μαστού: Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές

Γράφει ο Γιάννης Π. Φύσσας : Ειδικός χειρουργός μαστού-Μαστολόγος

Ο καρκίνος του μαστού είναι τόσο συχνός σήμερα που μπαίνει σχεδόν σε κάθε σπίτι. Γιατί δεν υπάρχει σπίτι χωρίς γυναίκα, είτε είναι μάνα, είτε είναι κόρη,  γιαγιά, σύζυγος, αδερφή ή φίλη. Το πιο σημαντικό μας όπλο είναι η πρόληψη ή καλύτερα, η έγκαιρη διάγνωση. Γιατί δε μπορούμε να κάνουμε εμβόλιο για να τον αποφύγουμε. Έχουμε σήμερα πολύ προηγμένες διαγνωστικές μεθόδους για να τον διαγνώσουμε έγκαιρα και σπουδαία θεραπευτικά όπλα με τα οποία φτάσαμε να τον νικάμε οριστικά σχεδόν στο 90% των περιπτώσεων, αρκεί να τον βρούμε νωρίς.

Πού οφείλεται ο καρκίνος του μαστού;

Δεν οφείλεται σε μόνο μια αιτία που αν την αποφύγουμε θα γλιτώσουμε κι από τον καρκίνο. Για να τον πάθουμε πρέπει να συμπέσουν κάποιοι παράγοντες κινδύνου όπως είναι η κληρονομικότητα, οι πυκνοί μαστοί, η κατάχρηση οιστρογόνων, η παχυσαρκία, το αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, η συχνή επαφή με καρκινογόνες ουσίες (χημικά, βαφές, συντηρητικά, κατεργασμένες τροφές), ιονίζουσες ακτινοβολίες, διάφορες προκαρκινικές παθήσεις των μαστών (ατυπίες, θηλώματα) αλλά και η κακή σωματική και ψυχολογική κατάσταση όπως μια παρατεταμένη μεγάλη στεναχώρια και ένα τοξικό στρες.

Ποια βήματα πρέπει να ακολουθούν οι γυναίκες για το σωστό έλεγχο του στήθους τους;

Το πιο σπουδαίο είναι να μάθουν οι γυναίκες πως αυτή η ύπουλη αρρώστια δεν πονάει, ούτε προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Έτσι, ο μόνος τρόπος για να βρεθεί νωρίς, είναι να πάνε στους ειδικούς γιατρούς προληπτικά, χωρίς να έχουν το παραμικρό ενόχλημα.

Βήμα 1. Επισκεφθείτε ένα ειδικό κέντρο μαστού. Εκεί θα σας δει ο ειδικός μαστολόγος, θα καταγράψει το ιστορικό σας, θα σας εξετάσει, θα καταχωρίσει τα αποτελέσματα στον προσωπικό σας φάκελο και θα παραγγείλει τις αναγκαίες για σας απεικονιστικές εξετάσεις, ανάλογα με τα κλινικά ευρήματα, την ηλικία, το ιστορικό και τους παράγοντες κινδύνου σας.

Βήμα 2. Θα οδηγηθείτε στον ειδικό ακτινολόγο μαστού του κέντρου, ο οποίος θα δει το φάκελό σας και θα εκτελέσει τις παραγγελθείσες εξετάσεις (μαστογραφία ή/και τομοσύνθεση, υπερηχογράφημα ή/και ελαστογραφία).

Βήμα 3. Επιστρέφετε στο μαστολόγο με τα αποτελέσματα των εξετάσεων που σας ζήτησε. Αν όλα είναι εντάξει ο φάκελός σας θα αρχειοθετηθεί και θα οριστεί το επόμενο ραντεβού σας. Αν υπάρξει κάποιο εύρημα, τότε ο μαστολόγος και ο ακτινολόγος θα συνεργαστούν και μπορεί να χρειαστεί κατευθυνόμενη διαδερμική βιοψία  για να καθοριστεί η διάγνωση.

Όλα πρέπει να γίνουν την ίδια ώρα και στον ίδιο χώρο. Αυτός είναι ο σωστός τρόπος για τον έλεγχο των μαστών σας, κομμένος και ραμμένος στα μέτρα της κάθε γυναίκας.

Mε ποιες εξετάσεις γίνεται η διάγνωση για τον καρκίνο του μαστού;

Η κλινική εξέταση των μαστών από τον ειδικό μαστολόγο είναι ένα σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο για όλες τις γυναίκες. Στις ηλικίες κάτω των 40 μπορεί να συνδυαστεί με υπερηχογράφημα μαστών, ενώ άνω των 40 με μαστογραφία ή και υπερηχογράφημα.

Η ψηφιακή μαστογραφία συχνά υπερτερεί της κλινικής εξέτασης γιατί μπορεί να δείξει όγκους μικρού μεγέθους που δεν μπορεί να τους ψηλαφήσει ακόμα κι ένα έμπειρο χέρι. Στο 1/3 των περιπτώσεων όμως, οι μαστοί είναι «πυκνοί» κι αδιαπέραστοι από τις ακτίνες χ, όπως συμβαίνει σχεδόν όλες τις νέες γυναίκες και τότε υπερτερεί η κλινική εξέταση.

Το υπερηχογράφημα συμπληρώνει τις άλλες εξετάσεις και χρησιμοποιείται επίσης σε όλες τις νέες γυναίκες, στους πυκνούς μαστούς, στο διαχωρισμό των κυστικών από τα συμπαγή μορφώματα αλλά και στην κατευθυνόμενη λήψη βιοψιών.

H αυτοεξέταση δεν είναι καλή μέθοδος για την έγκαιρη διάγνωση;

Είναι απίθανο μια γυναίκα να βρει μόνη της ένα όγκο στο στήθος όταν ακόμα είναι πολύ μικρός. Ένας ειδικός γιατρός θα τον είχε πιάσει 1-2 χρόνια πιο πριν. Δεν πειράζει να αυτοεξετάζεστε αλλά μην παραλείπετε την προληπτική εξέταση των μαστών σας από τους ειδικούς, μόνο και μόνο επειδή  εσείς δεν ψηλαφάτε τίποτα.