“V” για Varvara Roza – Η επιτυχημένη Ελληνίδα Art Dealer του Λονδίνου

Η γνήσια αγάπη της για την τέχνη, το επιχειρηματικό της πνεύμα και οι ελληνικές της ρίζες, συνθέτουν ένα εκρηκτικό υλικό. Η Βαρβάρα Ρόζα μέσα σε έξι χρόνια κατέκτησε τους καλλιτεχνικούς κύκλους του Λονδίνου και καθιερώθηκε σαν την αξιόπιστη Ελληνίδα art dealer και γκαλερίστα, που όταν σε αναλάβει η επιτυχία είναι σίγουρη. Η Gallery 8, στην περίφημη Duke Street, στο Mayfair του Λονδίνου είναι το δικό της πολιτιστικό λίκνο. Προωθεί με ενθουσιασμό Έλληνες εικαστικούς και βάζει στο χάρτη της διεθνούς σκηνής τον σύγχρονο Έλληνα καλλιτέχνη. Οραματίζεται να κάνει την Ελλάδα κέντρο του κόσμου της διεθνούς εικαστικής ελίτ.

Κόρη συλλεκτών έργων τέχνης όπως και η ίδια, εκφράζεται με ευγνωμοσύνη για την οικογένεια της αλλά δεν κρύβει την βαθιά της ικανοποίηση για την επιτυχία της στον απαιτητικό κόσμο της τέχνης, με αποδείξεις. Συνεργάζεται επισήμως με τους Christie’s και τους Sotheby’s, έχει τη διεθνή εκπροσώπηση του Βρετανού καλλιτέχνη Winston Branch ενώ έχει συμβόλαια με τον Φίλιππο Τσιάρα, τον Μανώλη Αναστασάκο, την Ερμίνα Αβραμίδου και τον Γιάννη Λασηθιωτάκη. Ας γνωρίσουμε αυτήν την έγκριτη Ελληνίδα.

Βαρβάρα, πήρες την απόφαση να κάνεις ένα μεγάλο εγχείρημα στο Λονδίνο με τη  Gallery Eight. Γιατί Λονδίνο;

Το Λονδίνο είναι μία πόλη πολυπολιτισμική, οπότε έχεις μία μικρή Νέα Υόρκη, έχεις όλο το πολιτισμό μαζεμένο σε μία πόλη και ξέρεις ότι είναι η Μέκκα… είναι το hub της τέχνης. Επίσης, αυτό που είχα παρατηρήσει είναι ότι σε καμία γκαλερί δεν υπήρχε ούτε ένας Έλληνας καλλιτέχνης. Δεν νομίζω πως υπήρχε καλύτερη πόλη. Από εκεί άρχισα να επεκτείνομαι στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική.

Η επιθυμία σου να προωθήσεις Έλληνες καλλιτέχνες ήταν στο μυαλό σου από την αρχή ή έγινε κάτι που σε οδήγησε εκεί;

Θα σου πω, πως από την αρχή δεν είχα στο μυαλό μου να προωθήσω καλλιτέχνες γενικά. Ήμουν από ένα τελείως διαφορετικό χώρο, στην οικογενειακή επιχείρηση και η μόνη μου ενασχόληση στο Λονδίνο ήταν αποκλειστικά με αυτή. Οι γονείς μου ήταν συλλέκτες και εγώ συλλέκτρια και δεν είχα στο μυαλό μου να ασχοληθώ με την προώθηση καλλιτεχνών. Είμαι πάρα πολύ Ελληνίδα, και με ενοχλούσε πολύ όταν άκουγα  “μα καλά η Ελλάδα έχει τέχνη”; Μα πως δεν έχει η Ελλάδα τέχνη; Η χώρα που είναι η γενέτειρα θαυμαστών έργων τέχνης που έμειναν και θα μείνουν στην ιστορία τόσο του ελληνικού λαού όσο και των υπολοίπων. Η χώρα που γέννησε το Καλλικράτη και τον Ικτίνο που φτιάξανε την Ακρόπολη και η χώρα που γέννησε το Φειδία και τα ελγίνεια μάρμαρα. Η χώρα που δημιούργησε την τέχνη δεν έχει τέχνη; Και είναι ντροπή να μη τη γνωρίζουν στο εξωτερικό και  μην την προωθούμε. Οπότε αποφάσισα πεισματικά να τους επιβάλω, αν θέλεις, τον Έλληνα καλλιτέχνη. Δυσκολεύτηκα, αλλά έχει αρχίσει όλο αυτό να αποδίδει σε βαθμό που η ηθική ικανοποίηση είναι μεγάλη.

Συνεργάζεσαι και με ξένους καλλιτέχνες ή αποκλειστικά εστιάζεις σε  Έλληνες;

Οι ξένοι με βοήθησαν να «επιβάλω» τους Έλληνες. Έγινα πολύ γνωστή όταν ανέλαβα αποκλειστικά στην Αγγλία και παγκοσμίως τον Winston Branch, έναν πολύ γνωστό Βρετανό Caribbean καλλιτέχνη, και όταν συνεργάστηκα με τον Phillip Tsiaras που είναι ένας από τους πιο γνωστούς Ελληνοαμερικανούς καλλιτέχνες που μας κάνει περήφανους παγκοσμίως. Αυτοί οι δύο καλλιτέχνες μου έφεραν μεγάλη δημοσιότητα και με καθοδήγησαν με τη σοφία και εμπειρία τους με αποτέλεσμα να μπορέσω να δημιουργήσω σχέσεις εμπιστοσύνης με πολύ μεγάλες γκαλερί και να πείσω πως έχω καλό κριτήριο. Έτσι μπόρεσα να προβάλω και να ανοίξω την πόρτα για τους Έλληνες καλλιτέχνες.

Όταν αποφάσισες να ασχοληθείς με την τέχνη, ενώ ήσουν ήδη στην οικογενειακή επιχείρηση, αισθάνθηκες ότι βρήκες το δρόμο σου;

Πολύ καλή ερώτηση, γιατί έχω περάσει από σαράντα κύματα. Βέβαια πάντα το σταθερό ήταν ότι από 16 χρόνων είμαι στην οικογενειακή επιχείρηση και ακόμη φυσικά είμαι. Αλλά στο ενδιάμεσο έχω περάσει από την πολιτική, μετά το πρώτο πτυχίο έκανα ένα δεύτερο και μετά ένα τρίτο και συνέχεια ψαχνόμουν, αλλά δεν ήξερα τι ήταν ακριβώς αυτό που έψαχνα. Έχασα χρόνο, αλλά έχω βρει πραγματικά αυτό που αγαπώ.

Επίσης, μου δόθηκε η ευκαιρία να αποδείξω ποια είμαι -γιατί έχει σημασία- γιατί στην Ελλάδα για όσους με ξέρουν πάντα θα είμαι η κόρη του Ρόζα που έχουν τα ορυχεία στη Φλώρινα. Στο Λονδίνο είμαι η Βαρβάρα και για πολλούς η “V” γιατί δεν μπορούν να πουν το Βαρβάρα. Αυτό είναι μεγάλη ικανοποίηση, να μη σε ξέρουν λόγω του περιβάλλοντος, αλλά να σε ξέρουν γιατί είσαι αυτή που είσαι.

Είσαι μια γυναίκα ηγέτης. Αυτό τρομοκρατεί τους άνδρες;

Ναι, ναι, πάρα πολύ. Αναπόφευκτα ο άνδρας που θα είναι δίπλα σου πρέπει να έχει μεγάλη αυτοπεποίθηση, αν θέλεις να είναι και πάνω από σένα. Και δεν μιλάω οικονομικά, μιλάω πνευματικά. Κάποιος μπορεί να είναι ζάμπλουτος αλλά να έχει έλλειψη παιδείας και κοινωνικής μόρφωσης. Όταν μέσα στη σχέση μπαίνει ο ανταγωνισμός τότε δεν υφίσταται σχέση. Και όταν σου τίθενται και διλήμματα του τύπου «μείωσε τη δουλειά σου ή εγώ», αναπόφευκτα θα επιλέξεις τη δουλειά σου. Διότι το ένα δεν έχει σχέση με το άλλο και αν κάποιος σε αγαπάει πραγματικά δεν σου θέτει τέτοια διλήμματα. Αλλά καμία γυναίκα όσο δυναμική και να είναι δεν παύει να θέλει το ρομαντισμό. Δεν παύει να είναι το κοριτσάκι που θέλει την αγκαλιά του καλού της.

Είναι στα σχέδια σου να ανοίξεις γκαλερί στην Αθήνα;

Τώρα που ξεκινάω μεγάλες συνεργασίες με μεγάλες γκαλερί όπως τη Victoria Miro, τη Pace Gallery and Simon Lee Gallery, ενδεχομένως με αυτούς τους ανθρώπους να ξεκινήσουμε κάτι μεγάλο στην Ελλάδα. Το πρώτο βήμα είναι να εδραιώσω καλά τη συνεργασία μου μαζί τους στο Λονδίνο και στα επόμενα δύο χρόνια να γίνει κάτι πολύ δυνατό εδώ. Στόχος είναι η Ελλάδα να γίνει πραγματικά κέντρο πολιτισμού. Να έρχονται οι μεγάλοι καλλιτέχνες που τα έργα τους πωλούνται πολλά εκατομμύρια, και να θέλουν να εκθέσουν στην Ελλάδα. Για μένα αυτό είναι άκρως συγκινητικό.

Πες μου για τη συνεργασία σου με τα auction houses Christie’s και Sotheby’s;

Ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο, λόγω του Winston Branch, και σε συνεργασία με τον Αντιπρόεδρο των Christie’s ξεκινήσαμε να δουλεύουμε δημοπρασίες για κάποιους από τους καλλιτέχνες μου. Στην αρχή ήμουν πολύ διστακτική, διότι μια δημοπρασία είναι δίκοπο μαχαίρι. Όμως, λόγω της μεγάλης επιτυχίας της πρώτης μου δημοπρασίας του Winston Branch, όπου με αρχική εκτίμηση 40-60 χιλιάδες λίρες Αγγλίας, το έργο  πουλήθηκε στις 150 χιλιάδες λίρες,  εδραιώθηκε  η συνεργασία με τους Christies και ακολούθησε η αντίστοιχη με τους Sotheby’s.

Πόσο σημαντική είναι η εμπιστοσύνη όταν πουλάς τέχνη και πως τη χτίζεις;

Είναι το πιο σημαντικό και χωρίς αυτή δεν υπάρχεις. Κάνω επενδυτική τέχνη και όχι διακοσμητική. Όταν συμβουλέψω ένα πελάτη να αγοράσει ένα έργο τέχνης γιατί σε δύο τρία χρόνια θα έχει μεγαλύτερη αξία, φροντίζω να είναι αλήθεια και να του το αποδεικνύω. Έτσι χτίζεται η εμπιστοσύνη, δια της αποδείξεως.  Ο ένας πελάτης, σου φέρνει τον άλλο. Το word of mouth εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντικό. Είναι τόσο μικρός ο κύκλος που αν χάσεις την εμπιστοσύνη, βγαίνεις εκτός, μπαίνεις στη μαύρη λίστα και δεν επανέρχεσαι.

Αυτά τα έξι χρόνια που ασχολείσαι με την τέχνη ποιοι άνθρωποι σ’ έχουν επηρεάσει;

Είναι οι γονείς που μου έδωσαν σημαντικά εφόδια για να είμαι αυτό που είμαι, και ειδικά η μητέρα μου. Ήταν βράχος δίπλα μου σε όλη αυτή τη πορεία και δεν με άφησε να τα παρατήσω με όλες τις δυσκολίες που αντιμετώπισα στην αρχή. Είναι ο άνθρωπος που είναι δίπλα μου και με στηρίζει πάντα με χαμόγελο και σωστή συμβουλή και κρίση.

Επίσης, η αδερφή μου, είναι το άλλο μου μισό καθώς εγώ είμαι χαοτική ενώ η ίδια είναι απολύτως οργανωτική και με τετράγωνη λογική. Επίσης, έχω μάθει πολλά από τη συνεργασία μου με τις μεγάλες γκαλερί και τους μεγάλους art dealers οι οποίοι είναι καλοί φίλοι και συνεργάτες. Στην πορεία βλέπεις ανθρώπους και παραδειγματίζεσαι.

Αν έπρεπε να συμβουλεύσεις μια γυναίκα που θέλει να κάνει μια νέα αρχή στη ζωή της, τι θα της έλεγες;

Να τολμήσει. Να κάνει αυτό που αγαπά και να τολμήσει.

Ποια είναι τα σχέδια σου το Νοέμβριο στο Μονακό;

Στο Μονακό θα γίνει ένα πολύ ωραίο charity gala που αποτελεί θεσμό και γίνεται τα τελευταία δέκα χρόνια από το Viva Nova club σε συνεργασία με το φιλανθρωπικό οργανισμό του Πρίγκηπα Αλβέρτου. Φέτος, θα συνεργαστώ με τους οργανωτές σε μία αμιγώς Ελληνική βραδιά, με έργα του Φίλιππου Τσιάρα, που θα φιλοτεχνήσει το πορτρέτο της Γκρέις Κέλλυ, για τα σαράντα χρόνια από το θάνατο της, το οποίο θα δημοπρατηθεί και τα έσοδα θα πάνε στο ίδρυμα. Το πορτρέτο της μητέρας του θα παρουσιάσει ο Πρίγκηπας Αλβέρτος. Θα ακολουθήσει fashion show με ρούχα του σχεδιαστή μας Βασίλη Ζούλια.

Με όλα αυτά που κάνεις έχεις ελεύθερο χρόνο για σένα;

Ελεύθερο χρόνο έχουμε όταν το επιλέξουμε. Όταν επιλέξω να κάνω μία παύση θα φροντίσω να περάσω όμορφα με τους φίλους μου και με την οικογένεια μου. Σίγουρα, να πάω να παίξω τένις που με εκτονώνει πολύ, ειδικά όταν είμαι σε ένταση, να πάω στο γυμναστήριο, τα απλά, τα καθημερινά. Όμως σπάνια προσπαθώ να ξεφύγω από το art business, ενώ συχνά προσπαθώ να ξεφύγω από το family business και χρησιμοποιώ το art business που για μένα είναι ένα ωραίο διάλειμμα. Έχω κάνει το χόμπι μου επάγγελμα και νιώθω μία απόλυτη ευτυχία και χαλάρωση.

Ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;

Ξεκινάω συνεργασία με δύο μεγάλες γκαλερί στο Λονδίνο για κάποιους από τους καλλιτέχνες που εκπροσωπώ και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Έπεται μια έκθεση στην Tate Britain καθώς και δυο εκθέσεις σε συνεργασία με Sotheby’s and Christie’s. Μετά το Μονακό, στις 28 Νοεμβρίου θα γίνει μία μεγάλη έκθεση του Φίλιππου Τσιάρα στο Λονδίνο στη Gallery 8 με σημαντικά έργα του και από το παρελθόν. Την επόμενη χρονιά συμμετέχω ως “Varvararozagalleries” στα τρία Αrt fairs, το «Freeze London», το «Art Basel» στην Ελβετία και στο Μαϊάμι.