Πρώην Βασιλικό Κτήµα Τατοϊου, ένας κατάφυτος «παράδεισος» γεµάτος µνήµες…

Πυκνά δάση µε κάθε λογής δέντρα, πολύχρωµα αγριολούλουδα και αρωµατικά φυτά, αλλά και ιστορικά κτίρια αφηµένα στο «χάδι» του χρόνου ανακαλύψαµε στο πρώην Βασιλικό Κτήµα Τατοϊου, σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα. Τα Σαββατοκύριακα παίρνει ζωή από τους περιπατητές, τους λάτρεις της φύσης και τους ποδηλάτες. Ανακαλύψτε την ιδιαίτερη γοητεία του…

Ένα ηλιόλουστο πρωινό του φθινοπώρου, µε διάθεση για έναν περίπατο στη φύση, πήραµε µια µικρή γεύση από το µαγικό κόσµο που βρίσκεται καλά κρυµµένος στα δάση και στις κατάφυτες εκτάσεις του πρώην Βασιλικού Κτήµατος Τατοϊου, συνολικής έκτασης 42.000 στρεµµάτων. Σήµερα, προστατεύεται από το Natura 2000 ως τόπος εξαιρετικού φυσικού κάλλους. Οι µυρωδιές από τα νοτισµένα φύλλα και τη βρεγµένη γη, τα φθινοπωρινά χρώµατα που «διεκδικούν» τη θέση τους στις φυλλωσιές των δέντρων και οι ήχοι από το κελάηδηµα των πουλιών… µας συντροφεύουν στη βόλτα µας σ’ έναν τόπο προικισµένο απλόχερα από τη φύση και διαµορφωµένο µε σκέψη και µεράκι από τον άνθρωπο. Πυκνά δάση από χαλέπιο πεύκη, πανύψηλα κυπαρίσσια, γέρικες λεύκες, θεόρατα πλατάνια, λυγερόκορµες οξιές, δρυς, φλαµουριές, κουτσουπιές, αγριοκουµαριές, ιπποκαστανιές, σχίνα, δάφνη Απόλλωνος, ρουπάκι (φυλλοβόλος δρυς), αλλά και ελιές, εσπεριδοειδή και πολλά καρποφόρα δέντρα στολίζουν το κτήµα Τατοϊου, που φαίνεται να έχει ηλικία περίπου ενός αιώνα, όσο και τα δέντρα που φυτεύτηκαν ανάµεσα στα κτίσµατα.

Από τα χρόνια τα παλιά…

Το δάσος αυτό ανήκε κάποτε στους τέως Βασιλείς των Ελλήνων. Εδώ βρισκόταν άλλοτε η θερινή κατοικία των βασιλέων Γεωργίου και Όλγας, που από το 1948 έγινε η µόνιµη κατοικία της Βασιλικής Οικογένειας, χειµώνα – καλοκαίρι. Το κατάφυτο κτήµα του Τατοϊου θεωρείτο ως µία από τις πιο µαγευτικές περιοχές της χώρας, πληµµυρισµένο από πυκνά δάση µε κάθε λογής δέντρα, όπου έβρισκαν το δικό τους «παράδεισο» ελάφια, ζαρκάδια, αγριογούρουνα και άλλα µικρότερα ζώα. Στο εύφορο και µεγάλο του αγρόκτηµα καλλιεργούσαν αµπελώνες για την παραγωγή εκλεκτών κρασιών, υπήρχαν λαχανόκηποι για τα κηπευτικά, κτήµατα φυτεµένα µε οπωροφόρα και άλλα καρποφόρα δέντρα, εκτάσεις µε απέραντους ελαιώνες που παρήγαγαν εξαιρετικό λάδι και επιτραπέζιες ελιές. Όλα προορίζονταν για τη σίτιση της βασιλικής οικογένειας και των επισκεπτών της.

Στο κτήµα υπήρχαν, επίσης, στάβλοι για τα άλογα, για τις αγελάδες, τα βοοειδή και τα γουρούνια, που εκτρέφονταν εδώ. Τα περισσότερα από τα ζώα του κτήµατος ήταν δώρα από τις βασιλικές οικογένειες διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών. Είχαν δηµιουργηθεί, ακόµη, και κτίσµατα για την παραγωγή των προϊόντων, όπως ελαιοτριβείο, βουτυροκοµείο και γαλακτοκοµείο… Για να αξιοποιήσουν τους αµπελώνες, έχτισαν το 1888 κι ένα διώροφο οινοποιείο, που παρήγαγε κάθε χρόνο σχεδόν 50 τόνους κρασί και αποτελούσε πρότυπο για όλη την Ελλάδα.

Ιστορικά κτίρια πνιγµένα στο πράσινο…

Ανάµεσα στα πανύψηλα πλατάνια και «αγκαλιασµένο» από τους κισσούς, τις γλυτσίνες και τις αγριοτριανταφυλλιές, που σκαρφαλώνουν ως τα ροµαντικά µπαλκόνια του, ξεπροβάλλει το κτίριο των βασιλικών ανακτόρων. Άλλοτε, ήταν ένα λιτό, καλαίσθητο διώροφο κτίριο µε κεραµοσπεπή που στολιζόταν από περίτεχνο γείσο. Ο κήπος του στολιζόταν από καλλωπιστικά φυτά και λουλούδια, καθώς και πανύψηλα πλατάνια για τον ανάλαφρο ίσκιο τους. Σήµερα, είναι χαρακτηρισµένο ως ξεχωριστό Νεώτερο Μνηµείο και προβλέπεται να λειτουργήσει ως µουσείο. Στα δεξιά του ανακτόρου, βλέπουµε ένα χαµηλό πέτρινο κτίριο, που περιβάλλεται από γέρικες λεύκες, πλατάνια και πεύκα στο πίσω µέρος του. Εδώ βρίσκονταν τα µαγειρεία που επικοινωνούσαν υπόγεια µε το ανάκτορο (στο χώρο αυτό προβλέπεται να δηµιουργηθεί µία µικρή καφετέρια και σηµείο πώλησης αναµνηστικών αντικειµένων).

Στο µπροστινό µέρος των ανακτόρων, κατηφορίζοντας τα σκαλοπάτια κάτω από τον πανύψηλο πλάτανο που στρώνει χρυσοπόρφυρο χαλί µε τα πεσµένα φύλλα του, φθάνουµε σε έναν σκιερό χώρο καλυµµένο από τον κισσό που σκεπάζει σχεδόν µια µαρµάρινη ρηχή «πισίνα» (κάτι σαν υπαίθριο Spa) µε κρουνό από µαρµάρινο κεφάλι λιονταριού, ενώ ακριβώς µπροστά της βρίσκεται η µεγάλη πισίνα του κτήµατος. Τις δύο εξόδους της φαρδιάς σκάλας στολίζουν εντυπωσιακές ανθοστήλες από µάρµαρο, ανάµεσα σε φουντωµένες δάφνες Απόλλωνος. Λίγο πιο κάτω σχηµατίζεται το γήπεδο του τένις της βασιλικής οικογένειας.

Στο κατάφυτο κτήµα συναντάµε πολλά ακόµη οικοδοµήµατα, όπως το κτίριο του Διοικητηρίου και το Ξενοδοχείο «Τατοϊον».

Ανηφορίζοντας προς το ταφικό συγκρότηµα…

Σε άλλη µεριά του κτήµατος, ακολουθώντας το δροµάκι µε τα πανύψηλα, λυγερόκορµα κυπαρίσσια, θα φθάσουµε ως τους τάφους των βασιλέων και το εκκλησάκι της Αναστάσεως. Η διαδροµή ως εκεί είναι µαγευτική αυτή την εποχή. Πανύψηλα πεύκα που πάνω τους σκαρφαλώνουν οι κισσοί και η αγράµπελη, αγριοκουµαριές µε τους κιτρινοκόκκινους καρπούς τους, θάµνοι µε άγρια βατόµουρα, πυξάρια, χαρουπιές, αλλά και ταπεινά κυκλάµινα που στολίζουν τη νοτισµένη γη και ξεπροβάλλουν ανάµεσα στα πεσµένα φύλλα… σε κάνουν να ξεχαστείς µέσα σε τόση οµορφιά και γαλήνη.

Τι γίνεται σήµερα…

Το Τατόι ανήκει πλέον στο ελληνικό Δηµόσιο. Στο πρώην Βασιλικό Κτήµα Τατοϊου, ανάµεσα στα δάση και τα κατάφυτα λιβάδια του, βρίσκονται 40 ιστορικά κτίρια, όπως τα θερινά ανάκτορα, οι βοηθητικοί χώροι, οι ξενώνες, τα κτίρια για τη διαµονή του προσωπικού, οι στάβλοι για τα ζώα και τα κτίσµατα για την παραγωγή των προϊόντων. Όλα αυτά τα κτίρια είναι πλέον εγκαταλελειµµένα και αφηµένα στη φθορά και το επίµονο «φλερτάρισµα» του χρόνου, περιµένοντας καρτερικά τη στιγµή που θα αναπαλαιωθούν… Ωστόσο, φαίνεται ότι ένας θετικός άνεµος πνέει τελευταία και ελπίζουµε σύντοµα να αρχίσει η αποκατάστασή τους, βάσει κάποιου κοινοτικού προγράµµατος.

Το πρώην Βασιλικό Κτήµα Τατοϊου είναι επισκέψιµο από την Ανατολή του ήλιου ως τη Δύση και έχει δύο εισόδους: είτε από την είσοδο της Λεύκας (η καλύτερη επιλογή), είτε από την είσοδο της Βαρυµπόµπης (ακριβώς πίσω από το εστιατόριο «Λεωνίδας», πιο µακρινή διαδροµή). Είναι αγαπηµένη απόδραση για όσους αγαπούν την πεζοπορία, το ποδήλατο, το τζόγκινγκ, αλλά και το πικ-νικ στην εξοχή. Μια όµορφη διαδροµή είναι και ως την τεχνητή λίµνη Κιθάρα, µε εξαιρετική θέα σ’ όλο το Λεκανοπέδιο.

Αν θέλουµε να συνδυάσουµε τον περίπατο στη φύση και τη γνώση για τα πρώην Βασιλικά Κτήµατα Τατοϊου έχουµε κι άλλη επιλογή: να δηλώσουµε συµµετοχή σε µία από τις εξαιρετικές ξεναγήσεις που πραγµατοποιεί κατά καιρούς το Σωµατείο Φίλων Κτήµατος Τατοϊου, ο οποίος ιδρύθηκε το 2012 και µέρος των εσόδων του πηγαίνει για να γίνουν εµπεριστατωµένες µελέτες για κάποιο από τα ιστορικά κτίρια του κτήµατος, ώστε να µπορέσουν να εγκριθούν τα κονδύλια για την αποκατάστασή τους. Η εµπειρία είναι µοναδική!

Για κάθε πληροφορία: www.tatoi.org

Για τις ξεναγήσεις: Μπορούµε να επικοινωνήσουµε µε το Σωµατείο Φίλων Κτήµατος Τατοϊου για να ενηµερωθούµε πότε γίνονται και να αφήσουµε τα στοιχεία µας στο τηλέφωνο: 6975 947248 (κ. Βασ. Κουτσαβλής) ή στο e-mail: [email protected]