Καλάβρυτα – Ένας Μαγικός Συνδυασμός Φύσης, Περιπέτειας και Παράδοσης

Τα Καλάβρυτα είναι ένας ιερός προορισμός για τους λάτρεις του σκι αλλά και ένας τόπος που συνδυάζει την πλούσια ιστορία, τον πολιτισμό και τη φυσική ομορφιά, προσφέροντας αλησμόνητες ταξιδιωτικές εμπειρίες, σε κάθε εποχή. Είτε επιθυμείτε να κάνετε μια βόλτα στα γραφικά χωριά της περιοχής, να ταξιδέψετε με το τραινάκι του Οδοντωτού, να επισκεφθείτε το Μέγα Σπήλαιο και την Αγία Λαύρα, να κάνετε πεζοπορία στα όμορφα μονοπάτια της ή να δοκιμάσετε τις δυνάμεις σας στις πίστες του ανανεωμένου χιονοδρομικού κέντρου, τα Καλάβρυτα είναι η ιδανική επιλογή για μια χειμερινή απόδραση.

Η Άφιξη στα Καλάβρυτα

Η διαδρομή είναι μαγευτική, με το φυσικό τοπίο να αλλάζει μορφές όσο πλησιάζετε. Η ορεινή κωμόπολη των ιστορικών Καλαβρύτων με τα πετρόχτιστα σπίτια είναι χτισμένη σε υψόμετρο 750 μέτρων, στις πλαγιές του επιβλητικού Χελμού. Ο κεντρικός πεζόδρομος, που φιλοξενεί τα περισσότερα καταστήματα και τις ταβέρνες, είναι το ιδανικό σημείο για βόλτα. Η κεντρική πλατεία, με τα αιωνόβια πλατάνια, το κωδωνοστάσιο του μητροπολιτικού ναού και τις προτομές των ηρώων του 1821, προσφέρει ένα γαλήνιο μέρος για ξεκούραση. Τα Καλάβρυτα είναι ένας συνδυασμός φυσικής ομορφιάς, ιστορικού ενδιαφέροντος και αθλητικών δραστηριοτήτων, αλλά και ένας γαστρονομικός παράδεισος, ιδανικός για κάθε ταξιδιώτη.

Ο Οδοντωτός Σιδηρόδρομος και η Μαγεία του Βουραϊκού

Είμαστε έτοιμοι να επιβιβαστούμε στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Καλαβρύτων, στον περίφημο Οδοντωτό, με προορισμό το Διακοπτό. Το τραινάκι διασχίζει με χαμηλή ταχύτητα το φαράγγι του Βουραϊκού, περνώντας μέσα από το πανέμορφο χωριό Κάτω Ζαχλωρού, πριν καταλήξει στο Διακοπτό. Η διαδρομή διαρκεί περίπου μία ώρα και προσφέρει μοναδικές εικόνες από την πλούσια βλάστηση που το περιβάλλει. Η εμπειρία θα σας μείνει αξέχαστη! (Πληροφορίες για τον Οδοντωτό και τη διαδρομή odontotos.com). Στην στάση Μέγα Σπήλαιο, στην Κάτω Ζαχλωρού έχει ένα όμορφο ταβερνάκι για να απολαύσετε πεντανόστιμα ψητά και μαγειρευτά πιάτα.

Στα Βήματα της Ιστορίας

Η επίσκεψη στα Καλάβρυτα δεν είναι ολοκληρωμένη χωρίς μια στάση στο μνημείο των πεσόντων. Στις 13 Δεκεμβρίου 1943, οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής εκτέλεσαν τον ανδρικό πληθυσμό και κατέστρεψαν την κωμόπολη, αφήνοντας βαθιά σημάδια στην ιστορία της περιοχής. Το μνημείο, με τον μεγάλο λευκό σταυρό και τα ονόματα των 500 εκτελεσμένων, υπενθυμίζει την τραγική αυτή ημέρα. Ο Μητροπολιτικός Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην κεντρική πλατεία, έχει δύο ρολόγια. Το ένα δείχνει την ώρα, ενώ το δεύτερο είναι σταματημένο στις 14:34 – στην ώρα της εκτέλεσης.

Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος

Μια επίσκεψη στο Μουσείο είναι απαραίτητη για να κατανοήσει κανείς την ιστορική σημασία της περιοχής. Το μουσείο στεγάζεται στο κτήριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου και αφηγείται την ιστορία της σφαγής των Καλαβρύτων μέσα από εκθέματα και φωτογραφικό υλικό. (πληροφορίες www.dmko.gr).

Πεζοπορία στη Φύση

Για τους λάτρεις της φύσης, ήπια αλλά και δύσβατα μονοπάτια, εύκολες αναβάσεις αλλά και απαιτητικές ορειβατικές διαδρομές, θα σας αποζημιώσουν! Μια δημοφιλής διαδρομή είναι αυτή από την Κάτω Ζαχλωρού προς τα Καλάβρυτα, ενώ το πλατανοδάσος του Πλανητέρου προσφέρει ένα καταπράσινο περιβάλλον με τρεχούμενα νερά. Πλάι στον ποταμό Ερύμανθο, θα δείτε τις οργανωμένες μονάδες που εκτρέφουν πέστροφες και σολομούς. Επίσης, η Λίμνη Τσιβλού είναι ιδανικό σημείο για όσους αναζητούν την ηρεμία της φύσης.

Εκδρομή στο χωριό Ζαρούχλα

Η Ζαρούχλα βρίσκεται στην πλαγιά του Χελμού σε υψόμετρο πάνω από χίλια μέτρα, και είναι σίγουρα ένα από τα ομορφότερα χωριά της Αχαΐας. Πνιγμένο στα έλατα, τις καστανιές και τα πεύκα, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση και από τη λίμνη Τσιβλού και από το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων. Ξενώνες, ταβέρνες και καφέ δεν θα σας αφήσουν γαστρονομικά ασυγκίνητους.

Το Σπήλαιο των Λιμνών: Ένα Φυσικό Θαύμα

Σε απόσταση περίπου 15 χιλιομέτρων από τα Καλάβρυτα βρίσκεται το Σπήλαιο των Λιμνών, ένα μοναδικό στον ελληνικό χώρο και εξαιρετικά σπάνιο σε παγκόσμιο επίπεδο φυσικό θαύμα. Από τα συνολικά 1.980 μέτρα του εξερευνημένου μήκους του σπηλαίου, επισκέψιμα είναι τα 500 μέτρα, όπου οι επισκέπτες μπορούν να δουν τρεις από τις 13 λίμνες που υπάρχουν στο σπήλαιο. Η εμπειρία της επίσκεψης, ειδικά κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή της άνοιξης, είναι αξέχαστη, καθώς το νερό γεμίζει τις λίμνες και δημιουργεί μοναδικούς καταρράκτες.

Αστεροσκοπείο Χελμού

Εδώ βρίσκεται το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο των Βαλκανίων και το δεύτερο σε μέγεθος στην ηπειρωτική Ευρώπη, το οποίο εγκαταστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2004 στην κορυφή Νεραϊδοράχη του Χελμού, σε υψόμετρο 2.340 μ. Το όνομά του το πήρε από τον σπουδαίο Σάμιο αστρονόμο, φυσικό και μαθηματικό Αρίσταρχο (4ος αιώνας π.Χ.).

Η Πηγή της Στύγας: Ένας Μύθος που Ζωντανεύει

Στις απόκρημνες πλαγιές του Χελμού, η Πηγή της Στύγας καταλήγει σε έναν καταρράκτη ύψους 200 μέτρων. Στην αρχαιότητα, οι Έλληνες θεωρούσαν τη Στύγα κόρη του Ωκεανού και της Θέτιδας και την είχαν θεοποιήσει. Το τρεχούμενο νερό της ήταν ιερό και αποτελούσε μέρος των όρκων των θεών, γνωστό ως «Στυγός όρκος». Η επίσκεψη στην πηγή είναι μια εμπειρία που σας συνδέει με την αρχαία μυθολογία.

Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας

Η Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας, μόλις πέντε χλμ από τα Καλάβρυτα, είναι ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα της περιοχής και εθνικό προσκύνημα. Ιδρύθηκε κατά τη Βυζαντινή εποχή από τον ασκητή Ευγένιο και, παρά τις καταστροφές που υπέστη, πάντα ανοικοδομήθηκε πιο επιβλητική. Η Μονή έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Το Μουσείο της Μονής φιλοξενεί εθνικά κειμήλια, καλλιτεχνήματα και θησαυροί ανυπολόγιστης αξίας. Επίσης στην Ιερά Μονή φυλάσσονται λείψανα αγίων καθώς και η κάρα του Αγίου Αλεξίου, του ανθρώπου του Θεού, πολιούχου των Καλαβρύτων, η οποία αποτελεί δωρεά του αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου.

Μια εκδρομή στο ιστορικό χωριό ΦΙΛΙΑ

Το χωριό Φίλια βρίσκεται σε απόσταση 40 χλμ. περίπου από τα Καλάβρυτα και 7 χλμ. από την Κλειτορία, κοντά στα όρια της περιφερειακής ενότητας Αχαΐας με την περιφερειακή ενότητα Αρκαδίας. Το όριο των δύο περιοχών είναι ο ποταμός Λάδωνας. Eίναι κτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 900 περίπου μέτρων στην πλαγιά του βουνού Προφήτης Ηλίας και έχει εκτεταμένο ορίζοντα. Στο κέντρο του δεσπόζει ο μεγαλοπρεπής ναός που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, τον Άγιο Βλάσιο και τον Άγιο Αθανάσιο. Το χωριό Φίλια άλλοτε κεφαλοχώρι της περιοχής, έχει μακραίωνη ιστορία και έχει αναδείξει πολλούς αγωνιστές της επανάστασης του 1821, μεταξύ των οποίων τον βαπτιστικό και Γραμματικό του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη και των υιών του Πάνου και Γενναίου, Θεόδωρο Ρηγόπουλο (Η προτομή του υπάρχει στην πλατεία της εκκλησίας του χωριού).

Το χωριό Φίλια είναι το πρώτο χωριό στην Πελοπόννησο, που καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς στις 21 Ιουνίου 1943 από τα Ιταλικά στρατεύματα κατοχής, μετά από την μάχη των Φιλίων που διεξήχθη στις 20 Ιουνίου 1943, μεταξύ ανταρτικού σώματος, που βοηθείτο από τους κατοίκους του χωριού και του Ιταλικού στρατιωτικού σώματος. Οι Ιταλοί ως αντίποινα στις 21 Ιουνίου 1943, εκτέλεσαν πέντε Φιλιώτες και έκαψαν το χωριό. Στην περιφέρεια του χωριού σχηματίζεται ο κύριος κορμός του ποταμού Λάδωνα, που χωρίζει στο σημείο εκείνο την Αχαΐα από την Αρκαδία.

Όπως γράφει ο περιηγητής Παυσανίας στο βιβλίο του Αρκαδικά «Λάδων, κάλους μεν γαρ ένεκα ουδενός ποταμών δεύτερος, ούτε των βαρβαρικών εστίν ούτε Έλληνος» δηλαδή ο Λάδων κατά την ωραιότητα δεν είναι κατώτερος από κανένα άλλο ποτάμι, ούτε βαρβαρικό, ούτε ελληνικό. Υπάρχουν στην περιφέρεια του χωριού δύο παλαιά πέτρινα τοξωτά γεφύρια, το δεύτερο των οποίων χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα για την διέλευση ανθρώπων, ζώων και τροχοφόρων. Σε απόσταση 3-4 χλμ. μετά τα γεφύρια, στην περιοχή της Δάφνης Καλαβρύτων, υπάρχουν εγκαταστάσεις καγιάκ στις οποίες καταλήγουν οι βάρκες που ξεκινούν από το γεφύρι των Φιλίων και διαπλέουν τον ποταμό μέχρι το σημείο εκείνο.

Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου

To σημαντικότερο ιερό προσκύνημα της Ορθοδοξίας στην Πελοπόννησο είναι η Ιερά Μονή του Μέγα Σπηλαίου. Προκαλεί δέος, σε υψόμετρο 940 μ. Η εικόνα της Παναγίας Μεγαλοσπηλαιωτίσσης είναι έργο του Αποστόλου Λουκά και πιστεύεται ότι μαζί με το Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων την χάρισε ο Απόστολος Λουκάς στον ηγεμόνα της Αχαΐας Θεόφιλο. Την εποχή των διωγμών, την έκρυψαν στο Σπήλαιο. Στο Μουσείο της Μονής θα δείτε πολλά ιερά κειμήλια σε χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες, διάφοροι σταυροί ευλογίας, χαλκογραφίες και προσωπογραφίες.

Πύργος Πετιμεζά

Ο Πύργος Πετιμεζά στους Κάτω Λουσούς είναι ένα διατηρημένο μνημείο του 17ου αιώνα. Με κυκλική οχυρωμένη μορφή και πολεμίστρες, υπήρξε κέντρο αντίστασης κατά των Τούρκων και έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο.

Η Γαστρονομία των Καλαβρύτων

Μερικά από τα παραδοσιακά προϊόντα των Καλαβρύτων, που πρέπει να δοκιμάσετε, είναι τα ντόπια χειροποίητα ζυμαρικά, το γάλα, η φέτα και η μυζήθρα, οι πέστροφες, τα καρύδια, μέλι, γλυκά του κουταλιού και παραδοσιακή ροδοζάχαρη, ντόπια φασόλια, λουκάνικα και αρωματικά φυτά, μαζεμένα από τα βουνά-τσάι Ερυμάνθου, τσάι Χελμού και ρίγανη.

Οινοποιία

Λέγεται ότι η κοιλάδα του Νεζερού παρήγαγε το καλύτερο κρασί της Πελοποννήσου. Σήμερα, η αμπελοκαλλιέργεια αναπτύσσεται πιο πολύ στις κοινότητες που συνορεύουν με την Αιγιάλεια (Πετσάκοι, Πλατανιώτισσα, Βιλιβίνα, Δουμενά, Ζαχλωρού) με πρότυπα οινοποιεία. Δίπλα στις αυτόχθονες ποικιλίες, όπως ο Ροδίτης, το Λαγόρθι, η Μαυροδάφνη και το Μαύρο Καλαβρυτινό φυτεύονται νέες πιο πρώιμες, όπως το Ασύρτικο, το Sauvignon Blanc, η Μαλαγουζιά και το Cabernet Sauvignon.