Άνοιξε το πολυαναμενόμενο Μουσείο Μαρία Κάλλας
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση της εμβληματικής Ελληνίδας σοπράνο, η Αθήνα αποκτά επιτέλους ένα μουσείο αφιερωμένο στη La Divina.
Το 2023 ορίστηκε επετειακό έτος για τη Μαρία Κάλλας, μετρώντας εκατό χρόνια από τη γέννησή της, και μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε πολλά και διαφορετικά αφιερώματα που φωτίζουν όχι μόνο το ασύγκριτο ταλέντο της σοπράνο, αλλά και την προσωπικότητα και ζωή της. Η Μόνικα Μπελούτσι που το 2021 υποδύθηκε τη σοπράνο στο Ηρώδειο, τα ντοκιμαντέρ για την καριέρα της και οι πρόσφατες εκδηλώσεις της ΕΛΣ τίμησαν την Κάλλας και με το παραπάνω, ενώ οι εκθέσεις εννοείται δεν έλειπαν από το επετειακό πρόγραμμα (χαρακτηριστικό παράδειγμα το “Unboxing Callas” στο ΚΠΙΣΝ).
Όμως, ήταν καιρός να γίνει ένα πιο συνολικό αφιέρωμα για την καλλιτέχνιδα. Η ιδέα ίδρυσης ενός μουσείου που θα ξετυλίγει την ιστορία της ήταν ίσως η καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση που θα μπορούσαμε να έχουμε. Ο Δήμος Αθηναίων είχε ανακοινώσει την άνοιξη του 2023 ότι το Μουσείο Μαρία Κάλλας θα ανοίξει σύντομα για το κοινό. Μετά από αρκετές αναβολές, το μουσείο ανοίγει επισήμως τις πόρτες του στην οδό Μητροπόλεως 44, μέσα σε ένα κομψό, τετραώροφο νεοκλασικό κτίριο που ανακαινίστηκε για χάρη του πρότζεκτ.
Το κτίριο ανήκει στον δήμο Αθηναίων και η διαμόρφωση του χώρου έχει γίνει σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες μουσειολογικές προδιαγραφές. Ειδικότερα στην είσοδο βρίσκονται το πωλητήριο και το καφέ – εστιατόριο με το όνομα «La divina», ενώ η μόνιμη έκθεση του μουσείου αναπτύσσεται στον πρώτο και τον δεύτερο όροφο και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις διαδραστικές μεθόδους παρουσίασης. Ο τρίτος όροφος διαθέτει μια αίθουσα στην οποία θα πραγματοποιούνται κάποιες περιοδικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, master classes, μικρές συναυλίες και εκδηλώσεις.
Η συλλογή του μουσείου εμπλουτίστηκε και εξακολουθεί να εμπλουτίζεται με δωρεές και δάνεια από ιδιώτες συλλέκτες, φορείς και ιδρύματα. Σημαντικό μέρος της συλλογής αποτελούν οι ηχητικές αποτυπώσεις της φωνής της μεγάλης ντίβας σε ηχογραφήσεις, δίσκους, CDs, βιντεοσκοπήσεις, συνεντεύξεις κλπ. Τη συλλογή και το μουσείο διαχειρίζεται για λογαριασμό του δήμου Αθηναίων η Τεχνόπολη. Ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, σε δήλωσή του, ανέφερε: «Η Αθήνα όφειλε την τιμή στη θρυλική Divina. Το Μουσείο Μαρία Κάλλας, το πρώτο στον κόσμο, μάς κάνει όλους περήφανους. Ευχαριστώ θερμά τους δωρητές, τους χορηγούς, την ομάδα έργου και όλους όσοι συνέβαλαν για να αποκτήσει η πόλη αυτόν τον ξεχωριστό χώρο πολιτισμού».
Ο διευθύνοντας σύμβουλος της Τεχνόπολης και γενικός επόπτης του έργου Κωνσταντίνος Μπιτζάνης ανέφερε ότι η ιδέα για τη δημιουργία ενός τέτοιου μουσείου ειπώθηκε για πρώτη φορά το 2000, όταν αγοράστηκαν τα πρώτα εκθέματα σε πλειστηριασμό στο Παρίσι. Σταδιακά, φορείς και ιδιώτες δώρισαν περισσότερα αντικείμενα και σήμερα η συλλογή φτάνει περίπου τα 1000 τεκμήρια. “Το έργο εντάχθηκε σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον πολιτισμό, το οποίο εξασφάλισε χρηματοδότηση και όλους τους πόρους και υλοποιήθηκε μέσα σε 12 μήνες, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα και τον προϋπολογισμό (1.5 εκ.). Επίσης σημαντικό είναι ότι φέτος που γιορτάζουμε εκατό χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, ο Δήμος Αθηναίων της αφιερώνει ένα μουσείο που προσπαθεί να αναδείξει τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά αυτής της τεράστιας προσωπικότητας που την έκαναν θρύλο: τη μουσική, την ερμηνεία και την απίστευτη εργατικότητα” τόνισε ο κ. Μπιτζάνης.
Σε όλη τη διάρκεια της περιήγησης ξεδιπλώνεται ολόκληρη η καλλιτεχνική διαδρομή της Ελληνίδας σοπράνο. Η δυνατότητα να απολαμβάνεις συνεχώς τη φωνή της δίνει μια ξεχωριστή αίσθηση στους χώρους. Στο μουσείο υπάρχει αναλυτικό χρονολόγιο των σημαντικότερων σταθμών της ζωής της Μαρίας Κάλλας, δερματόδετες σπάνιες εκδόσεις, μια τεράστια συλλογή από αναμνηστικά γραμματόσημα, παρτιτούρες που μελετούσε με προσωπικές της σημειώσεις, ρουχισμός, αξεσουάρ και φορέματα της ίδιας, όπως το θρυλικό κοστούμι από την παράσταση Νόρμα (Επίδαυρος, 1960, συλλογή του Υπουργείου Πολιτισμού) και το φουλάρι «Fleurs de l’ Opéra» του οίκου Hermès.
Βλέπουμε επίσης προγράμματα και αφίσες παραστάσεων, πρωτότυπες επιστολές προς την Κάλλας ή της ίδιας προς τρίτους, φωτογραφίες, τηλεγραφήματα, αποκόμματα Τύπου, εικαστικά έργα εμπνευσμένα από την Κάλλας, προτομές και, φυσικά ένα πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό με βιντεοσκοπημένες παραστάσεις, συνεντεύξεις και ντοκιμαντέρ. Το υλικό επιχειρεί να φωτίσει την προσωπικότητά της πέρα από τους μύθους που καλλιεργήθηκαν γι’ αυτήν, να εξηγήσει τι είναι αυτό που την κάνει εξαιρετική και, βεβαίως, να προσφέρει μια αισθητική απόλαυση ή και να εμπνεύσει.
Στον πρώτο όροφο η αφήγηση αναπτύσσεται μέσα από ενότητες οι οποίες ξετυλίγουν τη ζωή και την καριέρα της Κάλλας χρονολογικά και από θεματικές νησίδες που πραγματεύονται πτυχές της ζωής της σε μη χρονολογική σειρά και μπορούν να σταθούν αυτόνομα. Οι επισκέπτες μπορούν να ακούσουν την Κάλλας να ερμηνεύει διάσημες άριες, να δουν προσωπικά της αντικείμενα και βίντεο με συνεντεύξεις της, να διαβάσουν μαρτυρίες γι’ αυτήν, να φυλλομετρήσουν ντοσιέ με επιπλέον υλικό, να ανακαλύψουν πληροφορίες κρυμμένες σε συρτάρια ή πίσω από ανακλινόμενες επιφάνειες, να φυλλομετρήσουν αποκόμματα Τύπου σε tablets και πολλά άλλα.
Η έκθεση ακολουθεί μια βιωματική προσέγγιση στον δεύτερο όροφο σε σχέση με μια πιο πραγματολογική, θα λέγαμε, προσέγγιση στον πρώτο όροφο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι επισκέπτες πρώτα «βυθίζονται» στη φωνή και τις ερμηνείες της Κάλλας και στη συνέχεια ανακαλύπτουν σταδιακά, και στον ρυθμό ή τον βαθμό που επιθυμούν, τα γεγονότα και τους σταθμούς της ζωής και της καριέρας της, καθώς και τα στοιχεία που συνέθεσαν την προσωπικότητα και το ταλέντο της.
Η έκθεση συνδυάζει επίσης μια πιο «ουδέτερη» και αποστασιοποιημένη οπτική (χρονολογικός άξονας – τα γεγονότα) με μια πιο «προσωπική» και βιωματική ματιά (ερμηνευτικοί κύκλοι – η γυναίκα, η καλλιτέχνης, η ντίβα, ο μύθος). Όπως μας ενημέρωσαν κατά τη διάρκεια της ξενάγησης, η προτεινόμενη πορεία ξεκινά με τον ανελκυστήρα προς τον δεύτερο όροφο, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην «εμπειρία Κάλλας»: οι επισκέπτες κινούνται διαδοχικά σε τρία δωμάτια που προσομοιάζουν σκηνικά από παραστάσεις εμβληματικών ρόλων που ερμήνευσε η Κάλλας (Νόρμα, Τόσκα, Τραβιάτα) και μυούνται στη φωνή και την ερμηνεία της, ενώ σε ένα τέταρτο δωμάτιο παρακολουθούν την Κάλλας να διδάσκει στα masterclasses που έδωσε στο Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης το 1971-72.
Η δημιουργία συλλογής του Δήμου Αθηναίων με αντικείμενα της Μαρίας Κάλλας ξεκίνησε το 2000, όταν ο δήμος Αθηναίων απέκτησε τα πρώτα αντικείμενα συμμετέχοντας σε διεθνή πλειστηριασμό στο Παρίσι. Έκτοτε η συλλογή έχει εμπλουτιστεί με δωρεές αντικειμένων από αρκετούς φορείς και ιδιώτες, όπως ο Ελληνικός Σύλλογος Μαρία Κάλλας και το ζεύγος Κωνσταντίνου και Βικτωρίας Πυλαρινού, με κειμήλια που ανήκαν ή αναφέρονται στη Μαρία Κάλλας, αλλά και με αντικείμενα που προέκυψαν από χρησιδανεισμό, με αποτέλεσμα να αριθμεί σήμερα περί τα 1.000 τεκμήρια.
Τον Οκτώβριο του 2022 στη Μουσική Βιβλιοθήκη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, το ζεύγος Κωνσταντίνου και Βικτωρίας Πυλαρινού (πρόεδρος και μέλος αντίστοιχα του Σωματείου Υποτροφιών Μαρία Κάλλας) δώρισε στον δήμο Αθηναίων 50 μοναδικά αντικείμενα της Μαρίας Κάλλας από την προσωπική τους συλλογή. Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Ελληνικός Σύλλογος Μαρία Κάλλας έδειξε την στήριξή του στο μουσείο δωρίζοντας στον δήμο Αθηναίων σημαντικά κειμήλια που είχε στην κατοχή του.
Το Μουσείο Μαρία Κάλλας αναμένεται να προκαλέσει το ενδιαφέρον επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Μια νέα κοιτίδα πολιτισμού προστέθηκε στις διαδρομές στην πόλη με σκοπό όχι μόνο να διατηρήσει αλλά και να διευρύνει τον μύθο της Κάλλας στις νεότερες γενιές.
Μεταξύ 26-29 Οκτωβρίου, το Μουσείο Μαρία Κάλλας θα λειτουργεί με ελεύθερη είσοδο με απαραίτητη κράτηση μέσω του more.com και επίδειξη του μηδενικού εισιτηρίου στο χώρο του Μουσείου για επικύρωση. Τα εισιτήρια θα είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά, από την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου. Στις 2 Δεκεμβρίου, την ημέρα γέννησης της Μαρίας Κάλλας, το μουσείο θα έχει επίσης ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Μουσείο Μαρία Κάλλας: Μητροπόλεως 44, 105 63 Αθήνα
Το μουσείο είναι προσβάσιμο σε ΑμεΑ.
Ώρες λειτουργίας:
1/4-31/10: Τρ.-Κυρ. 10 π.μ. – 8 μ.μ. και Παρ. 10 π.μ. – 10 μ.μ., 1/11-31/3: Τρ.-Κυρ.: 10 π.μ. – 6 μ.μ. και Παρ. 10 π.μ. – 9 μ.μ.
Γενική είσοδος: €10
Μειωμένα εισιτήρια: €7, €3
Οικογενειακό: 2 ενήλικες + 2 παιδιά (άνω των 6 ετών) €22
Ελεύθερη είσοδος: Παιδιά έως 6 ετών, ΑμεΑ + συνοδός, Μέλη του ICOM, Πρόσφυγες, Χορηγοί, Δωρητές.
Ξενάγηση: +4 €/άτομο απαραίτητη κράτηση στο 210 44 04 204
Ομαδικά εισιτήρια: €8/άτομο για 10+ άτομα κράτηση στο 210 44 04 204
Website: https://mariacallasmuseum.gr/
