Σβήνοντας τις φωτιές… με καινοτομία
Όπως υπονοεί το τραγούδι του David Bowie “Putting Out the Fire with Gasoline”, χρειαζόμαστε μια νέα προσέγγιση για την καταπολέμηση των πυρκαγιών. H υιοθέτηση της καινοτομίας και της τεχνολογίας δεν είναι απλώς μια επιλογή. Είναι αναγκαιότητα.
Το φετινό καλοκαίρι η χώρα μας χτυπήθηκε ανελέητα από μεγάλες πυρκαγιές. Βέβαια δεν ήταν το πρώτο καλοκαίρι και δεν ήμασταν οι μόνοι. Οι κάτοικοι στη Χαβάη, τον Καναδά, την Τενερίφη και σε άλλες περιοχές της Αμερικής και της Ευρώπης έγιναν μάρτυρες καταστροφών με τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινη ζωή και στο περιβάλλον. Η Ελλάδα φέτος απέσπασε την πρωτιά μεταξύ 20 Μεσογειακών χωρών, καταγράφοντας 1.610.080 στρέμματα καμένων εκτάσεων μέχρι το τέλος του Αυγούστου, μια αύξηση 270% σε σύγκριση με τις καμένες εκτάσεις των προηγούμενων ετών (2002 – 2022). Σίγουρο είναι πως οι πυρκαγιές μας κοστίζουν πολύ περισσότερο αφού καούμε. Πριν λίγο καιρό ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ για τη διαχείριση κρίσεων, ο Σλοβένος Γιάνες Λέναρσιτς, επιβεβαίωσε αυτό που όλοι ξέρουμε: κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στην πρόληψη αποτρέπει 2 ευρώ οικονομικής ζημίας από τις πυρκαγιές. Οι δαπάνες για τις φετινές αποζημιώσεις, αλλά και οι δαπάνες για τη θωράκιση και την ανάπλαση στη χώρα μας, θα ξεπεράσουν το 1 δις ευρώ.
Σήμερα ο περισσότερος κόσμος συνδέει την Ελλάδα με το καλοκαίρι, τον ήλιο και τη θάλασσα. Επιχειρηματικά υπάρχει μια τεράστια ευκαιρία στον τουρισμό, και γι’ αυτό γίνονται μεγάλες επενδύσεις από το κράτος και τους ιδιώτες στην ανάπτυξη αυτής της αγοράς. Όμως η χώρα μας μπορεί να καινοτομήσει και σε άλλους τομείς που μέχρι τώρα δεν ήταν προφανείς. Η καινοτομία γεννιέται μέσα από την ανάγκη, ή την ύπαρξη μιας μεγάλης αγοράς ή την ύπαρξη τεχνογνωσίας σε κάποιο τομέα. Η Ελλάδα δεν πληροί μία ή δύο από τις προϋποθέσεις, αλλά και τις τρεις.
Πρώτον, η Ελλάδα βρίσκεται σε πόλεμο με τις φωτιές. Έχουμε ανάγκη να καινοτομήσουμε στη πρόληψη και στην καταστολή των πυρκαγιών. Το οικονομικό κόστος των πυρκαγιών για τη χώρα μας είναι δυσβάσταχτο.
Δεύτερον, η αγορά του “Firetech”, των εταιριών που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη τεχνολογιών για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, παρά το γεγονός ότι κάποιες τεχνολογίες έχουν εφαρμοστεί για την πρόωρη ανίχνευση και καταστολή των πυρκαγιών. Υπάρχει τεράστια επιχειρηματική ευκαιρία αφού η αγορά σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμάται στα εκατοντάδες δις ευρώ.
Τρίτον, το πριν δέκα χρόνια το οικοσύστημα καινοτομίας και νεοφυών επιχειρήσεων στη χώρα μας ήταν ανύπαρκτο και γεννήθηκε μέσα από την οικονομική κρίση και τα μνημόνια. Σήμερα είναι μια αγορά ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ, που απασχολεί χιλιάδες ανθρώπους και με ελληνικές εταιρίες να βρίσκονται στο στόχαστρο πολυεθνικών κολοσσών που τις εξαγοράζουν. Έχουμε αξιοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό μας για να δημιουργήσουμε είναι οικοσύστημα επιχειρηματικότητας που δημιουργεί αξίες και προσελκύει επενδύσεις από το εξωτερικό.
Το συμπέρασμα είναι πως έχουμε επιτακτική ανάγκη, υπάρχει εγχώρια και διεθνής αγορά και το πιο σημαντικό είναι πως έχουμε τα μυαλά να το κάνουμε.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που με μόνο μία από τις τρεις προϋποθέσεις οδήγησε την καινοτομία σε εθνικό επίπεδο. Ίσως το πιο γνωστό είναι το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων του Ισραήλ που γεννήθηκε μέσα από την ανάγκη να αντιμετωπιστούν ζητήματα εθνικής ασφάλειας που απειλούσαν την ύπαρξη της χώρας τους.
Το Λονδίνο, ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά κέντρα του κόσμου, είναι η παγκόσμια πρωτεύουσα των fintech startups. Το Ισραήλ είναι το κέντρο των νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει το σημείο αναφοράς στην Ευρώπη και στο κόσμο σε τεχνολογίες για τη πρόληψη και τη αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Σήμερα έχουμε στην διάθεσή μας οχήματα όπως την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων, ένα υπερταμείο που διαχειρίζεται 2 δις ευρώ για την στήριξη νέων και υπαρχόντων VC funds που επενδύουν σε νεοφυείς εταιρίες. Έχουμε κανάλια διάθεσης κεφαλαίων σε νεοφυείς επιχειρήσεις μέσω προγραμμάτων επιτάχυνσης και venture capital funds που γεννήθηκαν μέσω του Equifund και των κεφαλαίων JEREMIE.
Έχουμε ένα αναπτυσσόμενο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων με εξαιρετικές επιδόσεις σε μόλις 10 χρόνια. Έχουμε ήδη κάποιες επιχειρήσεις που δημιουργούν τεχνολογίες για την καταπολέμηση των πυρκαγιών. Έχουμε σημαντικές προσπάθειες σύνδεσης με τον απόδημο επιχειρηματικό Ελληνισμό.
Σίγουρα μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα νέο fund που θα επενδύσει αποκλειστικά σε νέες επιχειρήσεις που θα καινοτομήσουν και θα δημιουργήσουν λύσεις για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Ως προς τα μοντέλα, υπάρχουν ατελείωτα που θα μπορούσαμε να μιμηθούμε, με χειροπιαστά αποτελέσματα, για να αναπτύξουμε το δικό μας οικοσύστημα Firetech, βασιζόμενοι στις δικές μας εγχώριες δυνάμεις και εισάγοντας επιχειρηματίες και startups, όπως γίνεται και με άλλα προγράμματα επιτάχυνσης –Startup Chile. Αυτό που δεν έχουμε κάνει ακόμα είναι να καταστήσουμε την πρόληψη και τη διαχείριση των πυρκαγιών εθνικό ζήτημα, για να κινητοποιήσουμε και να διαθέσουμε τους απαραίτητους πόρους για τη δημιουργία ενός καθετοποιημένου οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων που θα αναπτύξουν τις τεχνολογίες και τις καινοτομίες για τη πρόληψη και καταπολέμηση των μέγα-πυρκαγιών. Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός σε κάθε ταξίδι του «πουλάει» λύσεις από τη χώρα του και εμείς τρέχουμε να γίνουμε πελάτες. Μήπως θα έπρεπε να το προσεγγίσουμε διαφορετικά;
Μεταξύ όλων των ενεργειών που μπορούμε να κάνουμε για τις φωτιές, πιστεύω πως υπάρχει χώρος για δημιουργική σκέψη και καινοτομία!
